گنتار

گنتار به معنی رایحه و بو در پارسی کهن بوده است. این صفحه در ارتباط با رایحه، عطر ، ادکلن و موضوعات مرتبط ایجاد گردید.

گنتار

گنتار به معنی رایحه و بو در پارسی کهن بوده است. این صفحه در ارتباط با رایحه، عطر ، ادکلن و موضوعات مرتبط ایجاد گردید.

از آنجایی که بعضی از مطالب منتشر شده در سطح فضای مجازی در ارتباط با صنعت عطر، ادکلن و رایحه نادرست می باشد، این پیج در جهت اصلاح و گسترش تعاریف، دانش و اطلاعات در این زمینه و پالایش فرهنگ عمومی در این فضا ایجاد می گردد. خیلی از مطالب موجود در این صفحه قبلا توسط نگارنده و دوستانش در صفحه انجمن عطر ایران در فیسبوک ارائه شده اند. ولی بعلت عدم دسترسی و مشکلات ساختاری در فضای فوق الذکر، دوباره اینجا گردآوری و دسته بندی شده اند.

دنبال کنندگان ۴ نفر
این وبلاگ را دنبال کنید

۴ مطلب با موضوع «روشهای استخراج مواد اولیه» ثبت شده است

۱۴
آبان

تکنولوژی فضای فوقانی یا Headspace technology  روشی است که در دهه 1980 میلادی توسعه پیدا کرد. با این روش میتوان ملکولهای بوداری را که در فضای اطراف یک ماده پراکنده هستند ، آنالیز کرده و بدست آورد. معمولا شی مورد نظر یک شی بودار، نظیر گل، گیاه یا مواد غذایی می باشد. روشهای مشابهی نیز برای تحلیل مواد بودار موجود در فضای مکانهای مورد توجه ما نظیر قهوه خانه ها، گلفروشی ها، آسیاب و ... استفاده میگردد. بعد از تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از این ابزار، یک عطرساز میتواند بوی این اشیا یا مکانها را بازسازی و شبیه سازی کند. 

این ابزار یک حباب شیشه ای دارد که ملکولهای رایحه ماده رو با پمپ خلا به دستگاههایی که بو رو تجزیه میکنند مثل کراماتوگرافی گازی یا طیف سنجی جرمی میفرستد. بعد یکسری نمودار تو یک نوار پرینت میشن که پیکهایی داره. این پیکها در واقع ملکولها رو نشون میده. متخصصین شیمی تجزیه با اون تشخیص میدن چه ملکولهایی تو اون فضا وجود داشته است.



یکی از اولین پیشگامان این تکنولوژی Roman Kaiser از شرکت ژیوادان بود که با استفاده از این تکنولوژی رایحه جنگلهای بارانی حاره ای را شبیه سازی کرد. این روش باعث شد تا بتوان در مقیاس گسترده ای رایحه گلها را بصورتی که چیده نشده اند بصورت طبیعی آنها بازسازی کرد. 

از برندهای عطرسازی که بطور گسترده از این روش استفاده میکند میتوان از Demeter Fragrance Library نام برد. برای بازسازی رایحه گل مگنولیا در ساخت عطر Eau de Magnolia از برند Editions de Parfums Frédéric Malle نیز از این تکنولوژی استفاده شده است.

  • علی ملتی
۰۸
دی

نام رایحه‌های استخراج شده


به رایحه‌های استخراج شده از روشهای بالا بطور کلی "اسانس" (Essntial oils) گفته می‌شود. در صنعت عطرسازی زبان دقیقتری وجود دارد تا منبع، خلوص و تکنیک استخراج یک اسانس را شرح دهد. از این مواد استخراج شده، فقط ابسولوت، اسانس، و تنتورها بطور مستقیم در فرمول بندی عطرها استفاده می‌شوند.

ابسولوت:

 مواد معطری هستند که از طریق خلوص پماد و یا کنکریت و با استفاده از اتانول بدست می‌آیند. با استفاده از یک ترکیب آب دوست مانند اتانول، بدون حل کردن ملکولهای مواد غیر معطر مومی، بیشتر ترکیبات معطر از مواد مومی شکل استخراج می‌شوند. ابسولوت‌ها به شکل یک مایع روغنی دیده می‌شوند.

کُنکریت:

مواد معطری که با استفاده از روش استخراج با حلال با هیدروکربنهای فرار، از مواد خام بدست می‌آیند. کنکریت‌ها بعلت سهولت حل شدن ترکیب‌های آب گریز در حلال‌ها، حاوی مقدار زیادی موم هستند. به همین دلیل کنکریت‌ها در مراحل بعدی با استفاده از روش تقطیر و یا استخراج با حلال اتانول بیشتر تصفیه می‌شوند. کنکریت‌ها موادی مومی شکل و یا جامد‌های رزینی یا روغن‌های غلیظ مایع می‌باشند.



اسانس:

 مواد معطری که از طریق روش تقطیر و یا پرس سرد از مواد خام بدست آمده و به شکل مایع روغنی دیده می‌شوند. گاهی اوقات به مواد بدست آمده از روش پرس سرد، روغن پرس گفته می‌شود.

پماد: چربی جامد معطری که از روش استخراج با روغن‌های جاذب بدست می‌آید، پماد گفته می‌شود، که ترکیبات معطر در مواد خام در آن به چربی حیوانی جذب می‌شوند. پماد‌ها بشکل مواد جامد روغنی و چسبناک دیده می‌شوند.

تنتور:

به مواد معطری که مستقیم از طریق شناور کردن مواد اولیه در اتانول بدست می‌آیند. تنتورها به شکل مایع رقیق دیده می‌شوند.

محصولاتی که از روشهای گوناگون استخراج می‌شوند به نام‌های مختلفی معروفند حتی اگر منابع اولیه شان یکی باشد. برای مثال، شکوفه‌های بهار نارنج که تحت فرآیند استخراج با حلال قرار می‌گیرند، محصولاتی بنام "ابسولوت بهار نارنج" می‌دهند اما اگر از روش تقطیر اسانس گیری شوند به محصول آن "روغن نرولی"(neroli oil) گفته می‌شود.

  • علی ملتی
۰۸
دی

تقطیر
یک روش معمول در تهیه ترکیبات معطر از گیاهانی نظیر بهار نارنج و گل رز می‌باشد. در این روش، مواد خام حرارت داده شده و مواد معطر از طریق میعان بخار بوجود آمده بدست می‌آیند.


تقطیر با بخار آب

بخار آبی که از جوشاندن آب ایجاد می‌شود از مواد خام عبور داده شده و مواد معطر فرار را جدا می‌کند. میعانات بدست آمده از تقطیر در بالن فلورنس جمع آوری می‌گردد. اینکار باعث می‌شود تا آب به آسانی از روغنهای معطر جدا شود. آب بدست آمده از میعان که مقداری مواد معطر در خود دارد به هیدروسُل معروف بوده و گاهی فروخته می‌شود. این روش استخراج برای منابع گیاهی تازه مانند گل، برگ و ساقه‌ها بسیار مرسوم می‌باشد.


تقطیر خشک/تقطیر تخریبی

در این روش مواد خام بطور مستقیم و بدون حلال نگهدارنده‌ای مانند آب در ظرف تقطیر حرارت داده می‌شوند. ترکیبات معطری که با حرارت زیاد بدست آمده‌اند اغلب تحت تاثیر فرآیند گرماکافت بدون آب قرار گرفته و ترکیبات معطر دیگری را بوجود می‌آورند. این روش برای استخراج ترکیبات معطر از کهربا و رایحه‌های چوبی که در آنها حالت سوختگی مد نظر باشد بکار گرفته می‌شود.



تقطیر جزء به جزء

با استفاده از برج تقطیر اجزاء مختلف تقطیر شده از یک ماده بطور انتخابی می‌توانند جدا گشته تا بوی محصول نهایی را بهبود ببخشند. اگر چه این روش بسیار گران تمام می‌شود، اما گاهی برای حذف بوهای نامطبوع از مواد، بکارگرفته می‌شود تا عطر ساز را در کنترل فرآیند ترکیب عطرها کمک نماید.


پرس سرد
برای تهیه روغن در این روش مواد خام تحت فشار و پرس قرار می‌گیرند. از میان تمام مواد خام موجود، این روش فقط برای استخراج روغن‌های معطر پوست میوه مرکبات استفاده می‌شود، چراکه روغن موجود در آن به اندازه‌ای زیاد است که استفاده از آن را بطور اقتصادی ممکن می‌نماید.


استخراج بوسیله روغن‌های جاذب
در این روش مواد معطر جذب یک چربی و یا موم جامد شده و بعد بوسیله اتانول روغنهای مطر از آنها جدا می‌گردند. این روش وقتی بکار می‌رود که بعلت تغییر ماهیت روغنهای معطر، بعلت وجود حرارت بالا، از روش تقطیر نتوان استفاده کرد. این روش امروزه بعلت هزینه‌های گزاف آن و وجود روش‌های مؤثرتر دیگر، بطور معمول استفاده نمی‌شود.

  • علی ملتی
۰۷
دی

 قبل از اینکه عطر از ترکیب مواد معطر بدست بیاید، مواد معطر اولیه مورد استفاده در عطرهای مختلف باید تهیه گردند. مواد معطر مصنوعی از طریق واکنش‌های موجود در شیمی آلی تولید شده، تخلیص می‌گردند. مواد معطر موجود در منابع طبیعی با استفاده از روش‌های استخراج مختلف از مواد خام استخراج می‌شوند. نتیجه این استخراج بسته به میزان موم در مواد استخراج شده اسانس، ابسولوت(absolute)، کُنکریت(concrete) و یا کره نامیده می‌شوند.همه این روشها، تا اندازه‌ای، بوی ترکیبات معطر بدست آمده از مواد اولیه را تغییر می‌دهند. این مشکل بعلت استفاده از گرما، حلال‌های قوی و یا تاثیر اکسیژن در روند استخراج می‌باشد که ترکیبات معطر را از حالت طبیعی خارج کرده بطوریکه خصوصیات بویایی آنرا تغییر داده و یا کاملا بی بو می‌سازد.



روش‌های استخراج مایع-مایع (استخراج با حلال):
مهمترین و متداولترین روش اقتصادی استخراج ترکیبات معطر در عطر سازی نوین می‌باشد. در این روش مواد خام در حلالهایی که می‌توانند ترکیبات معطر مورد نظر را در خود حل کنند غوطه ور می‌گردند. عمل خیساندن در این روش از چند ساعت تا چند ماه می‌تواند طول بکشد. اغلب ترکیبات معطر مواد چوبی، فیبری و حیوانی از این روش استخراج می‌شوند. مواد معطری که بعلت فراریت زیاد از طریق تقطیر نمی‌توانند استخراج گردند و همچنین آنهایی که دما، ترکیبات و ماهیت آنها را عوض می‌کند، از این روش استخراج می‌شوند. حلال‌هایی که معمولا در روش خیساندن/استخراج با حلال استفاده می‌گردند شامل هگزان و دی متیل اتر می‌شوند. محصول این روش بنام کنکریت (concrete) معروف است.


استخراج با سیال فوق بحرانی: یک روش نسبتا جدید برای استخراج ترکیبات معطر از مواد خام که در آن از دی اکسید کربن فوق بحرانی استفاده می‌شود. با توجه به دمای پایین پروسه و همچنین غیر فعال بودن دی اکسید کربن، ترکیبات معطر استخراج شده بویی بسیار نزدیک به مواد خام اولیه دارند.


استخراج با اتانول: نوعی از استخراج با محلول که ترکیبات معطر را مستقیما از مواد خام خشک بدست می‌آورد، علاوه بر آن مقداری ترکیبات روغنی ناخالص در نتیجه این فرآیند باقی می‌ماند. این روش برای استخراج مواد معطر از گیاهان تازه استفاده نمی‌شود، چرا که مقدار زیادی آب باقی می‌ماند که ترکیبات معطر آن دوباره بایستی توسط حلال استخراج گردد.

  • علی ملتی