آلدئیدها در عطرسازی

آلدئیدها اولین بار حدود سال 1835 توسط شیمیست آلمانی Justus von Liebig کشف شدند. آنها شامل تعداد زیادی از مولکولهای آلی هم خانواده که در آزمایشگاهها تولید میگردند می شوند. این مواد مانند یک بوستر رایحه عطر را تقویت میکنند و به آن حالت گازدار و تند و تیز میدهند. البته در زبان محاوره ای عطری ما منظورمان از رایحه آلدئیدی متوجه آلدئیدهای چرب خاصی می گردد؛ آنهایی که در شنل شماره 5، شماره 22، لانوین آرپج، وایت لاینن از استی لاودر و بقیه روایح کلاسیک حس میشوند. این نوع عطرهای آلدئیدی یک رایحه صابونی، مومی، لیمویی و گلی دارند که باعث میشوند نوع رایحه آنها را در گروه آلدئیدی تقسیم کنیم. منتهی رایحه و وسعت استفاده از آلدئیدها به همینجا ختم نمیشود.

گروهی از آلدئیدها در عطرهای گلی ، میوه ای یا مرکباتی استفاده می شوند.این آلدئیدهای چرب زنجیره ای از کربنها هستند که به یک گروه آلدئیدی متصل شده اند. آنها در فرمولهای خود بین 8 تا 13 اتم کربن دارند. این آلدئیدهای چرب بوی خیلی خوب گلی و میوه ای دارند و با درصدهای خیلی پایین نیز قابل تشخیص می باشند. گروه دیگری از آلدئیدها رایحه تازه و گلی دارند و یک حس شبنم تازه را روی گلهایی مانند یاس، رز، زنبق و موگه (گل برف) ایجاد میکند. آلدئیدهایی نیز با رایحه سبز و گلی وجود دارند که به عطرها رایحه تند و تیز تری همچون گلهای خارج از خانه را میدهند. نتیجه کار ترکیبی از گلها و علفهای سبز و گیاهان خواهد بود. همچنین آلدئیدهایی با رایحه گلی- چوبی رایحه چوب سدار، پچولی، بلوط و ... را که باعث ایجاد گرمی میشود به رایحه اضافه می کنند. آلدئیدهای آروماتیک یک حلقه بنزن یا فنیل متصل به گروه آلدئیدها دارند. بنزآلدئید یکی از نمونه های چنین ملکولهایی است که رایحه ای مشابه بادام دارد. سینامالدئید رایحه ای مشابه دارچین ایجاد میکند. 

آلدئیدهایی که بطور گسترده در عطرسازی استفاده می گردند شامل C7 (با رایحه دارویی و سبز)، C8 (اوکتانال با رایحه مشابه پرتقال)، C9 (رایحه رز)،  C10 (دکانال با رایحه پوست پرتقالی خیلی قوی)، C11 (آندکانال یا آلدئید تمیز که بطور طبیعی در روغن برگ گشنیز وجود دارد)، C12 (رایحه گل لیلاک و بنفشه)، C13 (رایحه مومی با تُنی مشابه گریپ فروت)، C14(رایحه مشابه پوست هلو) و سیترال با رایحه مشابه لیمو میشوند.

اولین عطری که از آلدئیدها در آن استفاده شد از Apres L'Ondee در سال 1906 نام برده می شود. هر چند اولین عطر مدرنی که در آن از آلدئیدها استفاده شده شنل شماره 5 است که توسط ( Ernest Beaux ) در سال 1922  بر اثر یک اشتباه با اضافه کردن درصد زیادی از آلدئید به آن طراحی گردید که اتفاقا مورد توجه کوکو شنل قرار گرفت. 

از دیگر عطرهای معروفی که در آنها از آلدئیدها استفاده شده میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

Lanvin Arpege

Jean Patou Joy

Ivoire de Balmain

Yves Saint Laurent Rive Gauche

Elizabeth Taylor White Diamonds

Givenchy Ysatis

Dior Miss Dior

Estee Lauder Knowing

Guerlain Vol de Nuit

Avon Rare Gold

Joop! Femme

Tommy Hilfiger True Star

Givenchy L'Interdit

Agent Provocateur Maîtresse

Dolce & Gabbana Classique

Lagerfeld Femme. 

رایحه خامه ای در عطرها

بعضی از عطرها یک بعد خامه ای - شیر مانند در خود دارند که در بعضی از آنها بسیار جذاب و دلپذیر می باشد. اینگونه عطرها که به گروه لاکتونیک (Lactonic) نیز معروفند یک حس خامه ای، چرب ، و کمی مخملی و نرم و لطیف رو ایجاد میکنند. با توجه به اینکه در کدام بعد (اولیه، ثانویه و ... ) از عطر این حس رو میخوان ایجاد کنند و همچنین این حس با چه مواد و روایح دیگه ای باید ایجاد گردد مواد و مولکولهای متفاوتی برای اون وجود داره. هر عطرساز حدود 200 ماده اولیه و مولکول در سبدش داره که با استفاده از اونا میتونه حس خامه ای رو تو عطراش ایجاد کنه. لیست این مواد رو از اینجا میتونین پیدا کنین.

از عطرهایی که حس خامه ای دارن میشه به عنوان نمونه به موارد زیر اشاره کرد:

عطر Premier Figuier Extreme از برند L'Artisan Parfumeur یک رایحه انجیری خامه ای رو ارائه میده.

Fleur Nocturne از برند Isabey گلی خامه ای هستش.

Peche Cardinal از برند MDCI Parfums بعد هلویی خامه ای داره.

Ombre Platine از برند Jean Charles Brosseau حس نارگیلی خامه ای ارائه میده.

Eden از برند Cacharel هم گلی خامه ای هستش.

Yesterday Haze از برند Imaginary Authors خامه ای انجیری - چوبی .

Vanille Coco از برند Comptoir Sud Pacifique خامه ای، وانیل نارگیلی.

در معنی عبارت فوژه

عبارت فوژه (Fougère) یکی از گروههای بویایی هستش که گاهی بصورت مستقل و در بعضی موارد، زیر مجموعه روایح آروماتیک (Aromatic) دسته بندی شده و اونو بصورت Aromatic Fougere میبینیم. این اصطلاح در فرانسه به معنی سرخس می باشد. تاپ نت عطرهای این گروه  با اسطوخودوس شیرین شده اند. از دیگر مواد بکار رفته در این گروه عطرها میشه از خزه بلوط با رایحه چوبی و تیزش و کومارین با رایحه کاه مانندش نام برد.

تصویر کپی می باشد.

باقی مواد بکار رفته در این گروه شامل گیاهان معطر دیگر، چوبها و ادویجات مختلف می باشند. اغلب عطرها در این گروه رایحه ای بشدت مردانه دارند. برای اولین بار برند هابیگانت عطر Fougère Royale رو در این گروه ساخت  که در سال 2010 دوباره بازسازی و به بازار عرضه شد. 

واژه شیپغ در رایحه به چه معنیه؟

واژه شیپغ (Chypre) در فرانسه به معنی کشور قبرس می باشد. این نام مخصوص یک گروه از خانواده بویایی هستند که برای اولین بار توسط Coty در سال 1917 در عطری به همین نام تولید شد. این خانواده دارای رایحه سیتروسی در تاپ، رایحه لابدانوم در وسط و یک بیس خزه ای- انیمالیک حاوی خزه درخت بلوط و مشک میباشد. روایح اصلاحگر اونها میتونه شامل چرم، میوه ها، گلها و کهربا باشه، اما محدود به اینها نیست. 

روایح شیپغ مدرن میتونن با بوی گرم و خزه ای_چوبی بیس نت اون شناخته بشن که به نوعی تضادی بین رایحه مرکباتی تاپ و تلخی معینی از نعناع هندی و خزه بلوط در بیس ایجاد میکنه. این آکورد شامل موارد زیر می باشد:

مرکبات: یک نت یا گروهی از اسانسهای ترنج، پرتقال، لیمو، بهار نارنج

خزه بلوط: خزه ای و چوبی

نعناع هندی: کافوری و چوبی

مشک: شیرین، پودری و حیوانی

تصویر کپی می باشد.

معمولا این آکورد با روایح یاس و رز هم میتونه ترکیب بشه. رایحه حیوانی اسانس Civet هم به این آکورد برای غنی کردن رایحه اضافه میشه، اما اینکار در عطر سازی مدرن کمتر استفاده گشته و در عطرهای قدیمیتر بیشتر استفاده میشده. 

روایح شیپغ میتونه به زیرگروههایی هم تقسیم بشه:

چرمی و/یا حیوانی

گلی

میوه ای

سبز

چوبی-آروماتیک

مرکباتی تازه

 

تکنولوژی فضای فوقانی

تکنولوژی فضای فوقانی یا Headspace technology  روشی است که در دهه 1980 میلادی توسعه پیدا کرد. با این روش میتوان ملکولهای بوداری را که در فضای اطراف یک ماده پراکنده هستند ، آنالیز کرده و بدست آورد. معمولا شی مورد نظر یک شی بودار، نظیر گل، گیاه یا مواد غذایی می باشد. روشهای مشابهی نیز برای تحلیل مواد بودار موجود در فضای مکانهای مورد توجه ما نظیر قهوه خانه ها، گلفروشی ها، آسیاب و ... استفاده میگردد. بعد از تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از این ابزار، یک عطرساز میتواند بوی این اشیا یا مکانها را بازسازی و شبیه سازی کند. 

این ابزار یک حباب شیشه ای دارد که ملکولهای رایحه ماده رو با پمپ خلا به دستگاههایی که بو رو تجزیه میکنند مثل کراماتوگرافی گازی یا طیف سنجی جرمی میفرستد. بعد یکسری نمودار تو یک نوار پرینت میشن که پیکهایی داره. این پیکها در واقع ملکولها رو نشون میده. متخصصین شیمی تجزیه با اون تشخیص میدن چه ملکولهایی تو اون فضا وجود داشته است.

یکی از اولین پیشگامان این تکنولوژی Roman Kaiser از شرکت ژیوادان بود که با استفاده از این تکنولوژی رایحه جنگلهای بارانی حاره ای را شبیه سازی کرد. این روش باعث شد تا بتوان در مقیاس گسترده ای رایحه گلها را بصورتی که چیده نشده اند بصورت طبیعی آنها بازسازی کرد. 

از برندهای عطرسازی که بطور گسترده از این روش استفاده میکند میتوان از Demeter Fragrance Library نام برد. برای بازسازی رایحه گل مگنولیا در ساخت عطر Eau de Magnolia از برند Editions de Parfums Frédéric Malle نیز از این تکنولوژی استفاده شده است.

Exotic Perfumes

در اصطلاح Exotic به معنی عجیب و غریب، و نامتعارف هست. و Exotic Perfume به عطرهایی اطلاق می شه که بویی نامتعارف دارند. از قدیم الایام، وقتی یه عطری نامتعارف ظهور می کرد، خیلی نگاه ها رو به سمت خودش جذب می کرد و بعضا، باعثِ خلقِ سبکی جدید میشد. امروز، و در عطر سازیِ نوین، خیلی از طراحان سعی دارند اینچنین عطرهایی خلق کنند. این تیپ عطرها خیلی وقتا ممکنه مطابق علاقه ی شما نباشه، اما معمولا باعث گرد شدن چشمان شما و برانگیخته شدنِ هیجانِ شما میشه. به طور خلاصه برای ساخت این تیپ عطر ها، از عناصرِ نامتعارف استفاده میکنند (که این موضوع تا حدی به مرز های جغرافیایی هم مربوط میشه).

مثلا برای ما (و خیلی از مردمِ جهان) حضورِ میوه های تراپیکال و استوایی مثل litchi (لیچی)، Pineapple (آناناس) و Mango (انبه) میتونه این حس رو ایجاد کنه. برای مثال عطرهای
Dunhill – Desire Blue ،
Creed – Aventus ،
L'Artisane Parfumeur - Timbuktu
از این عناصر استفاده کردند و تا حدی توی ایجاد بوهای اگزوتیک موفق بودند. روشِ دیگری که وجود داره، استفاده از عناصرِ متضاد، در کنارِ هم هست. عناصری که در کنار هم ترکیبی جدید و نامتعارف بسازن. برای مثال عطر Tom Ford – Tuscan Leather از ترکیب سنگین و دودیِ چرم، در کنار تمشک استفاد کرده و تا حدی موفق به اجرای این کار شده.

نگارنده: محمد ابوطالبی

در مفهوم هایپ (Hype) شدن عطرها در بازار عطر

چندی است در بعضی مجامع تا راجع به یک کالا و یا برندی صحبت میشود، می گویند آن کالا/برند هایپ شده است. جدای از معنی کلمه هایپ به انگلیسی که در ادامه به آن خواهم پرداخت، این کلمه در بطن خود در زبان فارسی نیز بار معنایی بدی پیدا کرده است؛ اینکه فرد یا افرادی در قبال بدست آوردن منافع مادی در مجامع و گروههای حقیقی و مجازی دست به برجسته کردن، بزرگ نمایی و تبلیغات غیر واقع بزنند.

در زبان انگلیسی نیز این کلمه بار معنایی منفی دارد و Hype به معنی "ایجاد علاقه با روشهای دراماتیک و یا زرق و برق دار، ترویج و عمومی کردن بصورت نمایشی" و یا" افزایش و تشدید (ترویج، تبلیغ و تعمیم) با ادعاها، متدها و روشهای مبتکرانه و یا مشکوک" و همچنین به معنی "گول زدن"  نیز تعریف شده است.   

اما با این وجود آیا به هرگونه بحث، صحبت و مطلبی در مورد یک کالا /برند، میتوان گفت حرکتی در جهت هایپ کردن آن می باشد؟ پر واضح است که در یک فروم مثلا عطری مطالب مورد گفتگو در ارتباط با عطر و مباحث مرتبط با آن است. این مطالب میتواند راجع به سه گروه از عطر/برندها باشد: آنهایی که هنوز به کشور وارد نشده اند، آنهایی که تازه وارد شده اند اما کامل شناخته نشده اند و در نهایت آنهاییکه مدتهاست وارد شده اند و همه شناخت نسبی از آنها دارند. قطعا صحبت قابل توجه راجع به نوع سوم از این سه گروه خیلی کم پیدا میشود، چون همه آنها را میشناسند. آنچه باقی میماند تبادل نظر راجع به عطرهایی خواهد بود که یا وارد نشده اند، و یا تازه وارد کشور شده اند. از آنجاییکه اطلاعات راجع به این دو گروه در عموم جامعه کم هست خیلی طبیعی است که بیشتر مطالب فضای گروه با صحبت راجع به ناشناخته ها در این حوزه متمرکز شود. در نتیجه نمیتوان به هر گونه بحثی در این زمینه اتهام هایپ کردن زد. حتی این مباحث از آنجاییکه به بررسی نقاط ضعف و قوت کالاهای جدید می پردازد و مصرف کننده را نسبت به زوایای مختلف یک کالا و مصرف آن آگاه می نماید مفید هم هست.

در واقع هایپ کردن یک کالا/برند به معنی اینست که آن کالا/برند بدون داشتن خصوصیات، قابلیتها، کیفیت و استانداردهای واقعی، بزرگ جلوه داده شده و به دروغ دارای آن خصوصیات نشان داده شوند. در نتیجه گونه های دیگر مباحث از صرف معرفی یک برند، معرفی و شرح کالاها و برندهای جدید، نقد نقاط ضعف و قوت کالاها نمیتواند بعنوان هایپ کردن آن در نظر گرفته شوند.

لذا از آنجاییکه این کلمه دارای بار منفی است، لازم است افراد در بکار بردن آن دقت لازم و کافی را داشته باشند.

برای خانم هایی که دنبال عطری با پخش بوی بالا هستند

یکی از عواملی که در انتخاب عطر در نظر گرفته میشود پخش بوی یک عطر می باشد؛ اینکه رایحه یک عطر تا چه فاصله ای در فضا پراکنده گردد. عموما یک تفاوت فرهنگی بین کشورهای غربی و خاورمیانه ای در این زمینه وجود دارد. در حالیکه کشورهای غربی رایحه یک عطر را جزو فضای خصوصی خود میدانند و خوششان نمیاید که بوی عطر کسی در فضا خیلی پخش شود _ لذا تمایل فرهنگی آن مردم بیشتر به عطرهایی با پخش بوی متوسط به پایین میباشد _ در فرهنگ خاورمیانه ای، تمایل عمومی به پخش بوی بالا بوده بطوری که فرد رایحه عطرش را به رخ بکشد. تا حدی که به اشتباه، پخش بوی پایین یک عطر بعنوان پایین بودن کیفیت آن تعبیر میشود. از طرفی بایست دقت کرد که چگونگی عملکرد یک عطر بر روی پوست بسیار وابسته به کیفیت پوست وی نیز میباشد. ممکن است یک رایحه در حالیکه روی اغلب پوستها پخش خوبی ایجاد میکند، بر روی پوست تعداد دیگری از افراد عملکرد خوبی به نمایش نگذارد. عامل موثر بعدی در این زمینه رطوبت هوا میباشد. در حالیکه آب و هوای خشک بشدت پخش بو را افزایش میدهد، هوای شرجی محیط بشدت از پخش آن جلوگیری مینماید. در ادامه لیست تعدادی از عطرهای مخصوص بانوان با پخش بوی بالا معرفی میگردد. 

Royal Marina Diamond از Princesse Marina De Bourbon

یک عطر بالزامیک وانیلی شرقی از خانه عطر Princesse Marina De Bourbon که در سال 2013 به بازار عرضه شده است. ترکیبی از وانیل و کومارین و رایحه میوه ای نخل آسای اجزا اصلی اونو تشکیل میدن. این عطر رایحه گرمی داره که اونو مناسب فصل های سرد کرده. ماندگاریش متوسط به بالاست و البته پخش بوی بسیار بالایی داره.

Hypnotic Poison Christian Dior

یک عطر وانیلی ، کِرمی شیرین و گرم از خانه عطر دیور. در سال 1998 توسط Annick Menarda طراحی شده است. مناسب استفاده در فصلهای سرد بوده و ماندگاری بالایی نیز دارد.

Angel Thierry Mugler

عطرهای زنانه تیری موگله همواره کیفیت ستودنی داشته اند. از میان آنها سری Angel فلنکر های متعددی داشته که در سالهای مختلف به بازار ارائه شده اند و اغلب پخش بوی بالایی دارند. اولین آنها بنام  Angel در سال 1992 به بازار عرضه شد و آخرین آن Angel Muse است که در سال 2016 ارائه شده است. عموما در خانواده شرقی - وانیلی بوده و دارای بوی شیرین و گرم از وانیل، شکلات و نعناع هندی دارند.

Gucci Rush

یک کار گلی_ میوه ای شیرین از برند گوچی بر پایه میوه هلو. تقریبا چهار فصله و ماندگاری و پخش بوی بسیار بالایی داره. در سال 1999 توسط میشل آلیراک طراحی و به بازار عرضه شده است.

 

Samsara Eau de Parfum Guerlain

یکی از شاهکارهای گرلین. کاری چوبی، گلی-پودری و بالزامیک . این عطر توسط جین - پاول گرلین در سال 1989 طراحی و به بازار ارائه شده است. نسخه او د پاغفوم اون پخش بوی بیشتری نسبت به او د تویلت و اکستریت د پاغفوم داره. 

Habanita Molinard

متاسفانه عطرهای برند مولینارد ایران نیامدند. هر جا دیدینش حتمن یک تست ازش بکنین. خانومهایی که عاشق رایحه های چرمی، دودی ، پودری و شیپق هستن حتمن یک نگاهی به این بندازن. شاید باور کردنی نباشه این عطر در سال 1921 طراحی و عرضه شده باشه. پخش رایحه بسیار عالی داره. 

Allure Sensuelle Chanel 

یکی از شاهکارهای سری آلور و همچنین برند شنل. یک عطر ادویه ای ، چوبی بسیار شیک و باکلاس از نعناع هندی، وانیل و فلفل صورتی. در سال 2005 طراحی و به بازار ارائه شده است. پخش بوی نسخه های پغفوم و او د پغفوم بترتیب بیشتر از نسخه او د تویلت آن می باشد.

Elixir des Merveilles Hermes

میشه گفت برند هرمس و بخصوص عطار این عطر جین کلود النا استاد کار با روایح مرکباتی و پرتقالی هستند. میتوانید بهترینهای مرکباتی رو تو این برند پیدا کنید و در این میان این اکسیر سرزمین عجایب یکی از بهترینهاست. عطری بسیار ظریف ، خوشبو ، مدرن و خاص با پخش بوی بسیار عالی. 

Flowerbomb Viktor&Rolf

نسخه او د پغفوم این عطر واقعا بمبی از گل هست از یک برند هلندی. عطری با میدل نت گلی بر روی بیسی از نعناع هندی و مشک. نتیجه کار یک رایحه گلی- شرقی درومده با پخش بوی بسیار عالی. 

Portrait of a Lady Frederic Malle

یکی از زیبا ترین کارهای فردریک مال که در سال 2010 توسط دومینیک روپیون طراحی و عرضه گشته. هر جا دیدید رایحه رز با پتچولی (نعناع هندی)  جفت و جور شده و اونو با بخور دودی اش کردن، بدونید احتمال اینکه با یک کار بسیار شیک و اغواگر مواجه خواهید شد، خیلی زیاده و این یکی از همون کارهاست. 

Chloe Eau de Parfum Intense Chloe

یک عطر رزی دیگه اما ادویه ای و خامه ای. بسیار لطیف و اغواگر. در سال 2009 به بازار عرضه شده و از پخش بوی آن متعجب خواهید شد. 

Eden Cacharel

یک عطر گلی- خامه ای بسیار خوشبو بر اساس گل میموزا. در سال 1994 ساخته شده و برای بعضیها شاید یمقدار قدیمی باشه.از اون موارد عشق یا نفرته. اما حتما تستش کنید. من خیلی دوسش دارم. پخش بوش متعجبتون میکنه.

Les Étoiles - Tubéreuse Amour از برند  Rance 1795

عطر Tubereuse Amour از برند غانسه 1795 رایحه ای گلی - شیرین و شرقی داره بر مبنای گلهای سفید و گل مریم، بر روی بیسی مشکی و چوبی. عطر در سال 2012 به بازار عرضه شده و مناسب فصلهای معتدل می باشد. پخش و ماندگاری این عطر هم خیلی زیاد است.

CH Privée از برند Carolina Herrera

یک عطر چرمی - وانیلی و خامه ای شیرین زنونه بعنوان یکی از فلنکرهای سری CH ، در سال 2017 توسط دومینیک روپیون طراحی و به بازار عرضه شد. این عطر مناسب فصلهای معتدل سال بوده و پخش و ماندگاری بسیار بالایی دارد.

Mon Parfum Cheri, par Camille Annick Goutal

عموما برند انیک گوتال بعنوان تولید کننده روایح شفاف و ساده شناخته شده است اما این عطر اثبات میکند که این برند در تولید عطرهای بسیار تاریک و پیچیده نیز مهارت خاصی دارد. ترکیبی از آلو سیاه و زنبق که دور نعناع هندی پیچیده شده است یک شاهکار بسیار دل انگیز و اغواگر را بوجود آورده است. این عطر در سال 2011 به بازار عرضه شد.

Grain de Soleil Fragonard

فرگونارد یک برند قدیمی در شهر گرس فرانسه است که همپا با تولید عطر به کارهای فرهنگی و آموزشی وسیعی نیز دست زده است. این برند فروش مستقیم خارج از فرانسه ندارد. مواد اولیه مورد استفاده در عطرهای این برند اغلب در همان مزارع گرس کشت میشوند. بیشتر عطرهای این برند پخش بو و ماندگاری کمی دارند و در این بین Grain de Soleil یک استثنا می باشد. یک عطر شرقی گرم و شیرین و پودری بر اساس وانیل و دارچین. 

Jubilation for Women Amouage

برند آمواژ چند سالی هست وارد کشور شده و جای خودشو در بازار عطر داره پیدا کرده. در این بین عطرهای مردونه برند بیشتر مورد توجه قرار گرفته در حالیکه بنظرم عطرهای زنونه اون عملکرد بهتری دارند. از اونجاییکه این برند عمانی ریشه ای خاورمیانه ای داره پخش بوی اغلب محصولاتش مطابق همین فرهنگ طراحی شده است . جوبیلیشن یک عطر کلاسیک ، پیچیده و غنی هست. عطر با حس دودی ، بالسامیک و گرم از مُر مکی شروع میشه و بتدریج گلهای یلانگ و رز خودشونو نشون میدن. 

Emery از برند Xerjoff

یک عطر پودری، گلی ، رزینی و شرقی  از سری شوتینگ استارز برند سرجوف که پخش و ماندگاری بسیار بالایی داره. مناسب فصل پاییز و زمستان طراحی شده. 

Note Vanillee M. Micallef

برند مایکالف چند وقتیه وارد ایران شده و بعضی از عطرای اون بسیار عالی و قابل توجهه اما برچسبهای قیمتی گرونی داره. Note Vanillee یک عطر شرقی- وانیلی هست با وانیل شیرین و حسی الکلی. در سال 2007 عرضه شده و پخش بو و ماندگاری خیلی خوبی داره.

توضیحی در باب عطر فاخر

یکی از کارهای سخت دنیا ترجمه کردنه. برگردوندن یکسری مفاهیم در قالب لغات و جملاتی که در یک فرهنگ یک معنی میده، به فرهنگ و زبان دیگه. اینه که یک کلمه در فرهنگ ما معانی خاصی پیدا میکنه که وقتی ترجمه میشن اون روح و معنی و مفهوم رو نمیتونن برسونن. در نتیجه مترجم وقتی میخواد اونو برگردونه برای ترجمه یک کلمه گاهی مجبور میشه یک جمله یا پاراگراف مطلب بنویسه تا حق مطلب ادا بشه.

یکی از این کلمات که از ترجمه انگلیسی اومده عطر فاخره. آیا چیزی به اسم عطر فاخر وجود داره؟ قطعا خیر. این یک اشتباه ترجمه ای هست که معمول شده. در صنعت عطر و رایحه (Fragrance) عطارها در سه شاخه فعالیت میکنند. بخش اول به محصولات بهداشتی و منزل میپردازه (Body Care) ویا ( Home Care)، تولید روایحی که مخصوص شامپوها، صابونها، شوینده های لباس و ظروف ، خوشبو کننده های هوا و ... می باشد. 

بخش دیگه این صنعت مربوط به طعم و مزه ( Flavor ) است. طعم و مزه بسیاری از مواد شامل آبمیوه ها، بستنیها، آبنباتها، نوشابه ها ، آدامس ها و .... از این بخش بوجود می آیند. 

در نهایت بخشی است که مربوط به تولید عطر و ادکلن (  Fine Fragrance ) میشود. عطارهایی که در این زمینه کار میکنند و محصولات و عطر و ادکلنهایی که در این بخش تولید میشوند، تماما یک بخش ویژه و تخصصی را در زیر مجموعه این صنعت بوجود آورده اند که برای اینکه آنرا از بخش طعم و محصولات بهداشتی جدا کنند ، به اون نام Fine Fragrance رو دادند. با این نام تمام افراد مرتبط با صنعت متوجه میشوند فراورده، خدمات و افراد در کدام زیر بخش قرار دارند. 

حال در فرآیند ترجمه این کلمه به فارسی، فرد مترجم به دیکشنری انگلیسی به فارسی نگاه کرده و برای کلمه Fine جایگزینی مناسبتر از فاخر پیدا نکرده است. در حالیکه کل اشتباه از ترجمه کلمه به کلمه آن ناشی میشود و نیازی به اینکار نیست. در فارسی ما همان کلمه عطر و ادکلن را که بکار ببریم شنونده متوجه منظور گشته و نیازی نیست که با گفتن عطرفاخر او را سردرگم کنیم.

دستگاه کراماتوگرافی گازی و کاربردش در صنعت عطر

کروماتوگرافی گازی به انگلیسی: Gas Chromatography یکی از روش‌های کروماتوگرافی است که برای بررسی و جداسازی مواد فرار بدون تجزیه‌شدن آن‌ها، بکار می‌رود. در کروماتوگرافی گازی، فاز گازی یک فاز بی اثر برای مثال (هلیوم، نیتروژن، آرگون و دی اکسید کربن) است و به فاز متحرک گاز حامل نیز می گویند. فاز ساکن یک جسم جامد جاذب و یا لایه نازکی از یک مایع غیر فرار است که به دیواره داخلی ستون یا به صورت پوششی روی سطح گلوله های شیشه ای یا فلزی قرار داده شده است. در صورتی که فاز ساکن جسم جامد جاذب باشد اصطلاحا کروماتوگرافی گازی گویند و اگر فاز ساکن مایع غیر فرار باشد آن را کروماتوگرافی گاز مایع گویند. اما هردو به کروماتوگرافی گازی معروف هستند. در کروماتوگرافی گازی، جداسازی اجزا یک مخلوط متناسب با میزان توزیع اجزا تشکیل دهنده مخلوط بین فاز متحرک گازی و فاز ساکن جامد یا مایع صورت میگیرد. در این روش گاز حامل مخلوط را درون ستون حرکت میدهد و بین دو فاز در حالت تعادل (گاز-مایع) اجزا تشکیل دهنده مخلوط توزیع می شوند. بنابراین فاز متحرک اجزا تشکیل دهنده نمونه را به طرف بیرون ستون حرکت میدهد و هر مولکولی که با ارتباط سست‌تر جذب ستون شده است، زودتر و جزیی که قدرت جذب بیشتری با ستون دارد، دیرتر از ستون خارج می شوند. بنابراین، اجزا مخلوط از یکدیگر جدا می شوند. کروماتوگرافی گازی برای جداسازی و شناسایی اجزا تشکیل دهنده یک مخلوط و تجزیه کمی آنها نیز کاربرد دارد. 

توضیح ساده تر متن بالا این است که میتواند مولوکول های تشکیل دهنده یک ماده را نشان میدهد به طوری که به طور مثال اسانس یا عطر با مقدار های میکرو گرم در دستگاه جی سی تزریق شده و به وسیله گازهای خنثی و بی اثری که با نمونه ای که تزریق شده همراه میشود و این گازهای بی اثر مولکولهای اسانس یا عطر ما را که عناصراصلی تشکیل دهنده بو نیز هستند را به قسمت بعدی که تشخیص دهنده هست هدایت میکنند که این قسمت از دستگاه بر اساس وزن مولکولی و زمانی که هر مولکول وارد این قسمت میشود مورد شناسایی قرار میگیرد. به طور مثال یک مولکول دارای وزن مولکولی 935 که در دقیقه دوازدهم توسط دتکتور شناسایی شده در جدول اطلاعاتی یا دیتا بیس دستگاه با نام آلفا پینن شناخته میشود که ماده موثر بوی خانواده ترپن ها یا مخروطیان اعم از کاج ها و انواع سرو های کوهی را تشکیل میدهد.

فرض کنید یک نمونه از اسانس اسطوخودوس که از قبل آماده شده برای آزمایش مواد موثر به یک آزمایشگاه مجهز به دستگاه جی سی تحویل داده شده است. و بعد از مراحلی که در قسمت بالا توضیح داده شد وارد قسمت دتکتور میشود اگر به عکس شماره 2 توجه کنید برداری را مشاهده میکنید که قسمت افقی بردار زمان شناسایی را نشان میدهد که در این قسمت اولین مولکولی که تشخیص داده میشود octan-3-one است و در قسمت افقی درصد تشکیل دهنده در اسانس اسطوخودوس را نشان میدهد که معادل با هفتاد و دو صدم درصد میباشد. چهارمین مولکول در واحد زمانی لینالول هست که همراه با مولکول دهم لینالیل استات به ترتیب 24 و 34 درصد حجم اصلی اسانس را تشکیل میدهد که قسمت اعظم بوی اسطوخودوس نیز بخاطر وجود این دو ماده میباشد و مجموع تمام این یازده مورد با هم بوی اسطوخودوس را تشکیل میدهند مثل عطر ها که جمع چندین رایحه بوی یک عطر را تشکیل میدهند در اسانس ها جمع چندین مولکول بوی اصلی یک اسانس را تشکیل میدهند.

سوالی که الان ذهن خواننده را مشغول خود میکند این هست خب این مسایل چه ارتباطی به مساله عطر سازی دارد در صورتی که به بیشتر مصرف کنندگان و خیلی از عطار های پیشرو و مبتکر و خیلی از برند ها اعم از نیش و غیر نیش و عطارهای کپی کار و عطر ساز هایی که عطر قلابی میسازند ارتباط پیدا میکند.

در عطر سازی نسبت ترکیب مواد و اسانس ها و خود اسانس ها و موادی که مورد استفاده قرار میگیرند مهمترین بخش و بزرگترین راز یک عطر محسوب میشود, طوری که اگر به درصد ترکیب مواد و نوع مواد استفاده شده در داخل آن پی برده شود ساختن آن عطر تا حد زیادی ساده خواهد شد. 
موارد استفاده این دستگاه از این قرار است:
استفاده برای ثبت یک عطر جدید: بعد از بدست آوردن فرمول و نسبت با یک تغییر کوچک در همان عطر میتوان عطری جدید ساخت به طور مثال اگر در عطر اصلی از عود استفاده شده باشد در کار کپی تبدیل به بخور کندر میشود که توسط برند های کپی کار ، از تفکرات عطار های هنرمند ایده پرداز برای فروش و درامد زایی مورد استفاده قرار میگیرد.
استفاده برای ساختن عطر های قلابی از نمونه اصلی : بعد از پیدا کردن فرمول و نسبت به جایگزین کردن مواد بی کیفیت تر و ارزانتر که همان بوی اصل را داشته باشد میکنند که میتواند بیماری زا باشد که در اغلب مواقع همراه با عوارض جانبی نیز هست.
تشخیص مواد تشکیل دهنده داخل اسانس: هر اسانس بر اساس مواد تشکیل دهنده و بدنه اصلی اون اسانس بوی متفاوت دارد که ناشی از جنس آن گیاه و جاییست که کشت شده به طور مثال چندین نوع وتیور با چندین نوع بو وجود دارند که دلیل اصلی اون درصد و نوع مواد تشکیل دهنده آن گیاه هست.

این دستگاه سینتتیک بودن یا طبیعی بودن اسانس را تا حد کمی تشخیص میدهد چون اسانس ساز های قلابی به درصد و جدول مولکولها اسانس ها دسترسی دارند. برای تشخیص سینتتیک بودن به آزمایشات دیگری مثل ضریب شکست نور و ضریب چرخش نور احتیاج داریم که در دستگاه جی سی موجود نیست .

نگارنده: فرشاد کاظمی